In het jaar 1631, amper twee jaar na de inname van ’s-Hertogenbosch door Frederik Hendrik (1584–1647) in 1629, verscheen bij uitgeverij Bonaventura en Abraham Elzevier (Officina Elzeviriorum) te Leiden, de uitgave Rerum ad Sylvam-Ducis atque alibi in Belgio aut a Belgis anno MDCXXIX gestarum Historia. In datzelfde jaar verschijnt er naast de Latijnse ook nog een Franse editie. Beide edities zijn nimmer herdrukt. Van de Latijnse editie verschijnt nu voor het eerst een volledige Nederlandse vertaling door Jan van Boxtel.

De auteur van Rerum ad Sylvam-Ducis… is niemand minder dan dichter, filoloog en professor aan de Leidse universiteit, Daniel Heinsius (1580–1655). Zijn vriend Constantijn Huygens (secretaris van Frederik Hendrik), heeft – zoals uit de briefwisseling tussen beiden is gebleken – Heinsius gestimuleerd de loftrompet te steken over de grootsheid van de daden van stadhouder Frederik Hendrik in de strijd van de Republiek tegen de Spaanse overheersing in de Nederlanden. Deze uitgave maakt deel uit van een goed doordachte en achteraf bezien uiterst effectieve oorlogspropaganda in binnen- en buitenland. Het beleg van ­’s-Hertogenbosch en de inzet van de prins voor de zaak van de Republiek markeert het definitieve keerpunt in de Spaanse overheersing van de Lage Landen. Daarna starten diplomatieke vredesonderhandelingen waarbij Spanje de jonge Republiek als soevereine staat erkent.

Heinsius heeft voor het schrijven van zijn boek veel unieke bronnen kunnen raadplegen waaronder onderschepte brieven van de Spaanse bezetter, werk van andere schrijvers, getuigenissen van militairen, spionnen in de raad en de reeds gememoreerde briefwisseling tussen Heinsius en Huygens. Heinsius beschrijft in zijn boek wat vooraf­ging aan het beleg van ’s-Hertogenbosch: de situatie in de Republiek, het Twaalfjarig bestand, de opvolging van Prins Maurits door Frederik Hendrik, Piet Hein en de verovering van de Zilvervloot, de inname van Amersfoort en Wesel. Ook beschrijft hij uitgebreid het beleg van ’s-Hertogenbosch zelf. Deze eerste volledige vertaling door Jan van Boxtel vormt, met de uitvoerige inleiding, een uiterst waardevolle aanvulling op de geschiedschrijving van ’s-Hertogenbosch.

Het beleg van ’s-Hertogenbosch in 1629 is voorzien van tien bijzondere, historische cartografische afbeeldingen. Gravures waaronder van de hand van Willem Hondius. Hiervan zijn er zes (uitvouw­baar tot 47 x 66 cm) los bijgesloten. Uniek aan deze uitgave is een aantal aanvullingen voortkomend uit recent archief­onderzoek, waaronder de vertaling van het oorspronkelijk Franse militaire capitulatieverdrag. Daarnaast zijn aantekeningen van prins Frederik Hendrik en ingenieur Theodoor Niels in de kantlijn van een exemplaar van de Franse editie van het boek van Heinsius gevonden. Deze zijn in het boek opgenomen.

Deze uitgave is deel 3 in de Bosch Reeks. De Bosch Reeks is een productie van Aldus ­Projecten te ’s-Hertogenbosch en beoogt belangrijke Bossche onderwerpen op cultuur­historisch gebied voor een breed publiek beschikbaar te maken.

Titel Daniel Heinsius. Het beleg van ’s-Hertogenbosch in 1629
Samenstelling Jan van Boxtel
Uitvoering 192 pagina’s in zwart-wit, 170 x 240 mm, genaaid gebrocheerd met 6 losse gevouwen kaarten in full colour
Productie Aldus Projecten te ’s-Hertogenbosch.
ISBN 9789070545000.
Verkoopprijs € 19,95
Verkrijgbaar Deze uitgave is vanaf 14 september (Open Monumentendag) exclusief verkrijgbaar bij: Boekhandel Selexyz Adr.Heinen, Jheronimus Bosch Art Center, Kring Vrienden van ’s-Hertogen­bosch en Stadsarchief ’s-Hertogen­bosch